In dit artikel vertelt Hylke Brunt over hoe de huidige stand van zaken op het gebied van de verduurzaming van verpakkingen. Morgen publiceren we een artikel waarin hij vertelt over de uitdagingen waar het verpakkende bedrijfsleven, waar de levensmiddelenindustrie onderdeel van is, voor staat.
Een duurzame verpakking is makkelijk te recyclen, is gemaakt van hernieuwbare of gerecycled grondstoffen en beschermt het verpakte voedsel op zo’n wijze dat voedselverlies wordt voorkomen. In Nederland hebben we de Raamovereenkomst Verpakkingen en het Brancheplan Duurzaam Verpakken die daaraan bijdragen. In 2025 willen enkele multinationals dat hun verpakkingen voor 100% herbruikbaar zijn.
Huidige stand van zaken
In Nederland hanteren we de Ladder van Lansink, een standaard voor afvalhiërarchie binnen het afvalbeleid. Deze ladder heeft zes treden, met van laag naar hoog: storten, verbranden, sorteren & recyclen, hergebruik en voorkomen van afval. Op dit moment wordt door het verpakkende bedrijfsleven, waar de levensmiddelenindustrie onderdeel van is, 73% van het totale verpakkingsvolume dat zij op de markt brengt gerecycled (trede 3). De overige 27% gaat op dit moment in de verbrandingsoven. 100% voorkomen van afval (trede 6) is niet haalbaar. Wel hebben 11 grote multinationals* inmiddels aangegeven dat in 2025 de verpakkingen die zij wereldwijd op de markt brengen 100% recyclebaar zullen zijn en/of bestaan uit 100% gerecycled kunststof.
Het eerste Convenant Verpakkingen werd afgesloten in 1991 tussen ruim 300 bedrijven en de Rijksoverheid. Dit convenant ging over het reduceren en hergebruik van verpakkingsmateriaal. Sindsdien is de levensmiddelenindustrie actief met het circulair maken van de verpakkingsketen. Via zowel radicale en geleidelijke stappen zijn fabrikanten van levensmiddelen steeds beter in het behouden van grondstoffen. Daarmee behoren we bij de Europese top.
Het verschil tussen hoogwaardig en laagwaardig recylcen
Recyclen betekent dat verpakkingsmateriaal na gebruik weer als verpakking een nieuw leven krijgt. Hierin is een onderscheid te maken tussen hoogwaardig en laagwaardig recyclen. Bij hoogwaardig recyclen komt een materiaal na verwerking terug als grondstof voor hetzelfde product; een PET-fles wordt weer een PET-fles. Bij laagwaardig recyclen wordt verpakkingsafval verwerkt tot andere toepassingen; van gemengd plastic afval worden bijvoorbeeld bermpaaltjes voor langs de snelweg gemaakt. In het verder sluiten van de verpakkingsketen stuurt het verpakkende bedrijfsleven op meer vraagsturing. Het gerecycled verpakkingsmateriaal zal een nog betere kwaliteitsstandaard moeten krijgen zodat de toepassingsmogelijkheden van het recyclaat [red. gerecycled plastic] verbeteren.
Doelen vastgelegd in het brancheplan Duurzaam Verpakken
De levensmiddelenindustrie en de supermarkten hebben gezamenlijk doelen gesteld om verpakkingen te verduurzamen (trede 4, 5, en 6), die zijn vastgelegd in het brancheplan Duurzaam Verpakken. Daarin staat bijvoorbeeld ‘Gemiddeld is op brancheniveau minimaal 80% van het papier/karton gebruikt voor primaire verpakkingen bestemd voor de Nederlandse markt FSC, PEFC of gelijkwaardig gecertificeerd’ en ‘De op de Nederlandse markt gebrachte PET-bakjes en -schalen bevatten gemiddeld minimaal 20% r-PET’.
*Dit zijn: Amcor, Danone/Evian, Ecover, L’Oréal, Mars, Marks & Spencer, Pepsico, The Coca-Cola Company, Unilever, Walmart en Werner & Mertz.
Is secretaris van de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (VAVI).
