Nederlanders gooien per jaar gemiddeld 41 kilo eten weg. Met 17,29 miljoen Nederlanders is dat zo’n 709.000.000 kilo. Tijd voor een campagne om Nederlanders zuiniger met eten om te laten springen, zo vinden supermarkten en producenten die zich hebben verenigd in de stichting Samen tegen Voedselverspilling. Maar de industrie kijkt ook verder. Zo duiken in Amerika al berichten op over een coating die fruit twee tot drie keer langer goed houden.
Oud geworden brood, te veel gekookte rijst, verlepte groenten en sausjes waar op het oog niks mis mee is (maar waarvan de uiterste houdbaarheidsdatum toch is verstreken): we gooien het allemaal weg. In 2016 verspilden Nederlanders gemiddeld 41 kilo voedsel per persoon, zo blijkt uit cijfers van het Voedingscentrum. Dat is weliswaar zeven kilo minder dan in 2010, maar nog steeds heel erg veel. Vooral bij brood wordt duidelijk hoe duizelingwekkend de aantallen zijn: Nederlanders gooien 9,2 kilo brood per persoon per jaar in de afvalbak. Voor heel Nederland is dat 159 miljoen kilo brood dat niet wordt opgegeten. Aangenomen dat een brood gemiddeld 800 gram weegt, zijn dat 544.520 broden per dag.
Een cynicus zou kunnen opmerken dat het de voedselindustrie waarschijnlijk niet uitmaakt – er is tenslotte voor al dat eten betaald. Wat de consument er vervolgens mee doet, moet hij zelf maar weten. Toch zijn het juist producenten zoals Lamb Weston / Meijer (aardappels), Rijk Zwaan (groenten) en Scelta (champignons) die samen met supermarktketens Albert Heijn en Jumbo, het Voedingscentrum en de Universiteit Wageningen zijn begonnen met een campagne tegen verspilling. Met de slogan Hoe verspillingsvrij ben jij?
Verspild voedsel = verspilde moeite
Verspild voedsel is ook verspilde moeite, zo vinden de producenten. ‘Wij telen groenten voor menselijke consumptie’, zegt directeur Gerbrand van Veldhuizen van groenteteler vanRijsingengreen. Het bedrijf is er stellig over: ‘Groente wordt geteeld voor menselijke consumptie, niet voor de koeien of voor verbranding als biomassa.’
De campagne van Samen tegen Voedselverspilling focust zich rond zes aandachtspunten die je als consument in de gaten kunt houden. Gezinnen met jonge kinderen worden genoemd als de grootste verspillers, maar de sector kijkt ook naar zichzelf. Restaurants gooien net zo goed veel weg, denk aan de bakjes salade die keer op keer worden geserveerd, maar vervolgens onaangeroerd blijven. IJssalons, bakkerswinkels, hotels met uitgebreide buffetten en fastfoodketens gooien ook veel weg.
Groente wordt geteeld voor menselijke consumptie, niet voor de koeien of voor verbranding als biomassa.
Niet weggooien
Samen tegen Verspilling wijst ook ondernemers op manieren om anders om te gaan met alles wat overblijft. Een voorbeeld is het platform Verspilling is verrukkelijk, waar nieuwe mogelijkheden worden gezocht voor alles wat anders zou worden weggegooid. Denk aan soep van kromme groente (Kromkommer), bier van oud brood (Instock) of zeep gemaakt van sinaasappelschillen (Beeblue).
Veel aandacht is er ook voor de de app Too good to go. Hotels, supermarkten en winkeliers kunnen via die app dagelijks aangeven hoeveel eten ze denken over te houden. Consumenten kunnen vervolgens tegen een kleine vergoeding pakketjes met overgebleven voedsel komen ophalen. Dan eet je dus voor een paar euro een maaltijd uit bijvoorbeeld hotel The Grand in Amsterdam.
Langer goedhouden
Een nieuwe bestemming vinden voor alles wat de afvalbak in dreigt te gaan, is maar één kant van het verhaal. De hoeveelheid voedsel die we weggooien zou ook kunnen verminderen als die etenswaren langer houdbaar zijn. Dan denk je al snel aan conserveermiddelen die de groei van bacteriën, schimmels en gisten tegengaan, maar in het geval van fruit en groente kan het ook anders. Het Amerikaanse bedrijf Apeel Sciences heeft een coating voor fruit en groenten ontwikkeld: een laag van natuurlijke vetten, die op bijvoorbeeld een aardbei kan worden gespoten. Het vet zorgt ervoor dat vocht in de vrucht blijft, en zuurstof erbuiten. Zo droogt fruit minder snel uit, en wordt oxidatie tegengehouden. Volgens Apeel blijft groente en fruit daarmee twee tot drie keer langer goed – en dus hoef je het ook minder snel weg te gooien. De vetlaag bestaat uit stoffen die van nature al in groente en fruit voorkomen, en kan gewoon worden gegeten.
Bewaarwijzer
Overigens heeft Samen tegen Voedselverspilling ook tips om voedsel beter te bewaren: stel je koelkast in op de ideale bewaartemperatuur (4ºC) en gebruik de online Bewaarwijzer van het Voedingscentrum om per product te achterhalen hoe je ’t beste kunt bewaren. Niet alles moet in de koelkast.
Foto’s: iStock, stichting Samen tegen Voedselverspilling, Apeel
Nederland Voedselland publiceert verhalen over transities binnen het Nederlandse voedselsysteem. Eerlijke verhalen over kleine en grote stappen, en over misstappen. We kijken buiten de grens, in ons land, en bij ons thuis.
