In deze serie over koolhydraten vertelt emeritus hoogleraar Fred Brouns ons alles over koolhydraten, waarvan suiker een onderdeel is. In dit deel: welke rol speelt levensstijl in de hoeveelheid suiker die je mag eten?
Suiker in de natuurlijke verpakking
Natuurlijke suikers komen overal in onze voeding voor. Zo lang als de mens bestaat heeft hij suikers gegeten in hun natuurlijke “verpakking”, zoals knollen, fruit, wortels en ga zo maar door. Deze gewassen bevatten allemaal glucose en/of fructose, in verschillende moleculaire structuren. De moedermelk die wij als baby krijgen bevat melksuiker, dat is dezelfde melksuiker die ook aanwezig is in melk van bijvoorbeeld de koe of geit. Deze suikers komen langzaam vrij in onze spijsvertering.
De stelling dat fructose ‘vergif’ zou zijn, moeten wij dan ook in deze context begrijpen. Wij hebben het altijd al gegeten of met vruchtensap gedronken zonder daarvan ziek te worden. Doordat we tegenwoordig de techniek hebben om de suiker uit deze suikerbronnen te halen, is het nu ook mogelijk om meer en vaker suiker te eten. Daar schuilt dan ook het gevaar van té vaak en té veel met negatieve effecten op het lichaamsgewicht, de stofwisseling en de gezondheid.
Maakt suiker ‘per definitie’ dik?
Suiker maakt ons niet per definitie dik
Het is óók onomstotelijk bewezen dat het vaak consumeren van frisdranken, in combinatie met andere ongunstige leefstijlfactoren, zoals veel snacks eten, weinig bewegen en alcohol drinken, bijdraagt tot overgewicht. Maar, maakt suiker ‘per definitie’ dik? Het antwoord daarop is nee.
Topsporters consumeren soms veelvuldig sport- en energiedranken met een hoog gehalte aan suikers, om hun vermoeidheid tijdens de inspanning te vertragen. Zo hebben wij bij onderzoeken van de Universiteit van Maastricht bij wielrenners in de Tour de France waargenomen dat de hoeveelheid snelverteerbare suikerbronnen, waaronder energiedranken, wit brood, zoete snacks, koeken, etc, meer dan 850 gram per dag bedraagt. Op dagen in de bergen met een energieverbruik van 8000 tot 9000 kilocalorieën kan dit zelfs oplopen tot meer dan een kilo per dag. Ruim de helft van deze koolhydraten wordt dan geconsumeerd als suikeroplossingen-energiedranken.
Heb je ooit een dikke wielrenner in het peloton gezien?
Heb je ooit een dikke wielrenner in het peloton gezien? Of een wielrenner in de kliniek met een vette lever en diabetes? Het antwoord op de vervolgvraag ‘waarom niet?’ laat niet naar zich gissen. De energiebehoefte van deze wielrenners is zo groot dat alle suikers na opname worden verbrand en daardoor, in dit opzicht, geen negatieve effecten hebben. Maar, voor het lichaamsgewicht en de stofwisseling geldt dat als je er veel van consumeert en lichamelijk inactief bent er wel gezondheidsproblemen gaan ontstaan.
An apple a day…
Voor de topsporters is er wel een ander risico aan het consumeren van zo veel suikers, door de frequente consumptie van sportdranken met suiker ligt tandbederf onder topsporters op de loer. Het is evident en onomstotelijk bewezen dat frequente suikerblootstelling aan onze tanden, door zoetwaren en frisdrank, leidt tot gebitschade. Maar let wel, het vaak eten van fruit dat dezelfde suikers en ook zuren bevat heeft precies dezelfde effecten. ‘An apple a day keeps the doctor away’ is vanuit dat oogpunt dan ook een echte fabel.
In de reeks ‘Lessen in koolhydraten’ vertelt Fred Brouns over dit veelbesproken voedingscomponent. Eerdere publicaties:
“Wat zijn koolhydraten?” En wat hebben ze met suiker te maken? Brouns deelt de basisbeginselen over koolhydraten.
“Hoe verwerkt ons lichaam suiker?” Wat doen suikers in je lijf en wat is de glycemische index van voedingsstoffen? Brouns biedt verdieping over suiker, wat ook onder de noemer koolhydraten valt.
“Suiker op het etiket” Hoe weet je als consument wat de toegevoegde suikers en wat de natuurlijke suikers zijn? Brouns legt uit aan de hand van twee voorbeelden.
