Lokaal produceren is populair, zowel bij beleidsmakers als bij consumenten. Noodgedwongen of niet, de transitie naar lokale productie is ingezet. Omwille van korte ketens, onnodige import verminderen of simpelweg om de boer bij ons in de buurt eerlijker te belonen. In Nederland nemen we als het op landbouw aankomt graag zelf de touwtjes in handen. We zetten drie lokale voedsel transities vandaag in de spotlight.
“Wat je van ver haalt, is lekker”, dat schreven we vorig jaar in een artikel over het gebruik van veel soorten ingrediënten. En daar is wat voor te zeggen – deze spotlight is niet bedoeld om het belang van import teniet te doen. Liever kijken we naar wat we als Nederlands landbouwvolk wél zelf op kunnen pakken. Je hebt wellicht onze artikelen over Nederlandse whisky of Nederlandse thee gelezen. De hoop is dat dit soort lokale voedsel transities kunnen helpen om de ons voedselsysteem een tikkeltje duurzamer te makente verlichten.
1. Quinoa kanjers
Eind vorig jaar besloot de Nederlandse overheid een strategie uit te stippelen voor de eiwittransitie die de teelt van eiwitrijke gewassen moet stimuleren. Goed nieuws voor innovatieve telers van allerlei gewassen. We schreven eerder al over veldbonen en het redden van eiwitten uit aardappel, maar door de langer en droger wordende zomers rukt nu ook quinoa op.
Quinoa is een graansoort en groeit goed op onze bodem bij wat droger weer. Het was veredelaars gelukt om een sterker ras te kweken, en nu wordt op verschillende plekken in het land quinoa geteeld. In 2018 zag de Dutch Quinoa Groep er wel muziek in, en inmiddels zijn zij overgenomen door GreenFood50, een innovatief voedselbedrijf met nauwe banden met de WUR. En omdat we onze binnenlandse productie steeds hoger in het vaandel hebben, is aankomende zomer een uitgelezen moment om met “nederquinoa” te gaan experimenteren.
Luister ook naar dit fragment van BNR over quinoa met onderzoeker Robert van Loo.
2. Geen venijn door Nederlandse wijn
Wie op heeft gelet bij aardrijkskunde herinnert zich misschien nog de kaarten van Europa met verschillende gekleurde lijnen, die aangaven waar bepaalde gewassen groeiden: de graangrens (geel), wijngrens (rood) en palmgrens (zwart). Wat opvalt: de wijngrens begint ergens in Noord-Frankrijk, en mist nét Nederland. Maar dat klopt niet helemaal. Wist je dat er sinds de jaren ’70 al wijn wordt geteeld in Limburg?
Door de coronacrisis en de trend richting lokale productie beleeft Nederlandse wijn een renaissance. Zo is er de Apostelhoeve, het Kapèlkeshof, en Hoeve Nekum. Een bijkomend voordeel van Nederlandse wijn: je hoeft je geen zorgen te maken over misstanden in de teelt, en het gebruik van bijvoorbeeld kopersulfaat om schimmels te bestrijden, is hier verboden. Zie ook dit artikel in de Trouw.
Een paar jaar geleden besprak Harold Hamersma, bekend van de Hamersma wijngids, Nederlandse wijnen al op 24Kitchen. Ook wordt een stukje geschiedenis van wijn in Nederland besproken. Bekijk het fragment hier:
3. Deze pieper piept wel anders
Last but not least zet de lokale teelt van een exotisch gewas zoden aan de dijk – de dijken van de Hoeksche Waard, welteverstaan. Met de Hoeksche Zoete slaagde Niels van der Waal erin om een zoete aardappel te telen in de kille Nederlandse kleigrond. Na wat te hebben gestoeid met zijn eerste paar oogsten, lijkt hij nu zijn draai te hebben gevonden.
De lokale supers gaan er goed op, en ook een eerste deal met Jumbo is inmiddels binnen. We krijgen op verschillende plekken een voet tussen de deur
-Niels
Goed nieuws voor liefhebbers van zoete aardappelfriet dus! Niels werd boer om te vernieuwen. Hij zocht met zijn lokale voedsel transitie richting zoete aardappel de uitdaging om een nieuw product te telen dat gewaardeerd wordt door het grote publiek. De kritiek op de exportpositie van de Nederlandse landbouw wil hij voor zijn, door in te zetten op de lokale markt. ‘Het moest een product zijn dat niet anoniem op een hoop de vrachtwagen in gaat en het land uit gaat. Ik wil er mijn stempel op kunnen drukken’, aldus Niels.
Maar Niels is een bekend gezicht op Nederland Voedselland, en we vallen niet graag in de herhaling. Je kunt zijn verhaal uit 2019 nu in zijn nieuwe vorm teruglezen:
Nederland Voedselland publiceert verhalen over transities binnen het Nederlandse voedselsysteem. Eerlijke verhalen over kleine en grote stappen, en over misstappen. We kijken buiten de grens, in ons land, en bij ons thuis.
