Oranje bloemkool, of toch paars?

Clarina, Clementine en Coraletta. Het lijken net de namen van drie prinsessen. Maar het zijn groenten. Nieuwe groenten, met afwijkende kleuren en smaken, die de strijd aangaan met de traditionele Hollandse pot. Ze zijn zoeter, makkelijker te snijden en langer houdbaar. Mooier misschien ook wel, en kleurrijker, en bovenal: smaakvoller. Gaat de oranje bloemkool de traditionele roomwitte variant verdringen?

Aardappelen, sperziebonen en een balletje gehakt. Dat is de bekende Hollandse pot. Maar door nieuwe groenten zou dat bekende plaatje van ons avondmaal wel eens drastisch kunnen veranderen. Innovatieve kruisingen met kleurrijke verschijningen en exotische namen moeten groenten weer hip maken. Denk aan roomwitte bloemkolen die opeens paars kleuren, boerenkool die plots nootachtig smaakt en zoete bloemkool die zangerig als caulilini door het leven gaat.

Deze nieuwe groenten hebben een taak. Ze zijn een poging om de groenteconsumptie in Nederland te verhogen, zegt Stichting Innovatie Glastuinbouw Nederland (SIGN) in een recent rapport. ‘Het verhogen van de consumptie van groente vraagt om innovatie en ontwikkeling met als doel groente nog makkelijker, leuker en vanzelfsprekender te maken. Nieuw aanbod en andere wijzen van aanbieden en presenteren, die aansluiten bij de wensen en behoeften van mensen. Die groeiende behoefte is ook het gevoel dat we bij voedsel krijgen. We zijn op zoek naar voedsel dat ons voldoening geeft. Een prettig gevoel, dat letterlijk smaakt naar meer.’

Maar een gezonde keuze is nu eenmaal minder smaakvol. Dat concludeert Astrid van Langeveld naar aanleiding van haar promotieonderzoek aan Wageningen University & Research. ‘Tijdens de ontwikkeling van nieuwe groenterassen is het belangrijk om naar manieren te zoeken om groente smaakvoller en intenser te maken. Dit is een belangrijke stap om het eten van groente aantrekkelijker te maken.’

Hoogleraar sensorische wetenschap en eetgedrag Kees de Graaf zegt ook dat het gebrek aan smaak in groente zou kunnen verklaren waarom we er zo weinig van eten. Volgens De Graaf is het niet zo gek dat Nederlanders een flinke snuf nootmuskaat over de bloemkool strooien of een klontje suiker met wat boter tussen de gekookte worteltjes laten smelten.

Niet zo gek dat Nederlanders een flinke snuf nootmuskaat over de bloemkool strooien of een klontje suiker met boter tussen de gekookte worteltjes laten smelten.

Dynamite chili bietjes met limoen 

Het extra op smaak brengen van groente lijkt vooral te maken te hebben met perceptie. We zijn volgens de Amerikaanse psycholoog Brad Turnwald geneigd gezonde voeding als minder smakelijk te beschouwen. Dit bleek uit een onderzoek aan de Stanford University waar Turnwald hoofdonderzoeker was. In de universiteitskantine konden studenten kiezen uit groentegerechten die precies hetzelfde bereid waren, maar waarvan het naamboordje steeds anders was. De onderzoekers onderzochten of naamsveranderingen van groenten effectief waren om de groenteconsumptie te verhogen. En of de perceptie dat gezonder eten minder lekker is, kon worden doorbroken.

Onderzoekers presenteerden de groenten elke dag op vier verschillende manieren:

• basis: ‘wortel’, ‘broccoli’
• gezond-door-iets-weg-te-laten: ‘low-carb sperzieboontjes’, ‘wortel met suikervrije citrusdressing’
• gezond-positief: ‘slimme keus vitamine C citrus-wortels’, ‘bietjes barstend van de antioxidanten’
• goed-voor-jou: ‘sweet sizzlin’ boontjes met krokante sjalotjes’, ‘dynamite chili bietjes met limoen’

De dynamite chili bietjes met limoen bleken een groot succes. Het goed-voor-jou label bleek 25 procent meer eters te trekken dan het simpel presenteren van wortel als ‘wortel’.

Groenten met nieuwe namen

De presentatie van groente stimuleert dus om meer groente te eten. Ook biotechnologisch bedrijf Syngenta weet dit. De groentenamen van de ‘prinsessen’ Clarina, Clementine en Coraletta zijn door dit bedrijf verzonnen (overigens de namen van een knolvoetresistente bloemkool, een oranje bloemkool en een paarse spruit).

Niet alleen nieuwe groenterassen krijgen een nieuwe naam. Ook bestaande groenten krijgen soms een nieuwe identiteit. Zo’n 13 jaar geleden maakte een elegantere versie van broccoli zijn debuut in Nederland onder de naam ‘bimi’. Bimi veranderde niet qua uiterlijk, maar kreeg in het groenteschap van Albert Heijn toch een andere benaming: aspergebroccoli. ‘De naamsverandering is gericht op marketing en smaak’, vertelde een woordvoerder van Albert Heijn aan het AD. De naam aspergebroccoli zou beter passen bij de smaak van de groente. 

Het was niet de enige reden. Bimi is een beschermde merknaam en alleen bedrijven met een licentie mogen deze naam voeren. Albert Heijn haalt de ‘bimi’ bij een nieuwe leverancier, die niet over de bimi-rechten beschikt. De ‘nieuwe’ aspergebroccoli is dus wel een bimi-achtige, maar mag niet zo heten.

De sperzieboon hoeft niet te vrezen

Nieuwe groente voldoen steeds meer aan onze hoge eisen. Ze zijn zoeter, makkelijker te snijden, langer houdbaar. Mooier, kleurrijker en bovenal: smaakvoller. Precies zoals we het graag willen, om eindelijk meer (nieuwe) groente te gaan eten. Toch hoeven de groente in onze traditionele Hollandse pot zich voorlopig geen zorgen te maken over hun plaats op ons bord. De 10 meest gegeten groenten in Nederland bestaan volgens het Voedingscentrum namelijk nog altijd uit: ui, tomaat, bloemkool, sperziebonen, worteltjes, broccoli, komkommer, ijsbergsla, groene sla en witlof. Blijkbaar kiezen we toch liever voor een extra snuf nootmuskaat over de bloemkool dan een smaakvollere paarse variant.