Honger en armoede zijn van alle tijden, toch opende de eerste voedselbank pas in 2002 haar deuren. Inmiddels zijn er 169 zelfstandige vestigingen met een totale Nederlandse dekking van ruim 95%. Pien de Ruig zet zich, als bestuurslid communicatie, in voor Voedselbanken Nederland. “Het concept van de voedselbank komt uit Amerika. In Nederland is de eerste vestiging geopend door een gezin uit Rotterdam dat het niet ruim had. Zij zorgden ervoor dat het brood – dat weggegooid zou worden bij de bakker – terecht kwam bij gezinnen die het nodig hadden.”
Inname van voedsel
“Een van de belangrijkste pijlers van de voedselbanken is het tegengaan van voedselverspilling. We willen voedsel uitgeven dat anders weggegooid zou worden en gaan daarom actief langs bij bedrijven en retailers voor dergelijke producten. 75% van het eten dat we uitgeven wordt opgehaald bij lokale retailers. Denk hierbij aan lokale supermarken, maar ook lokale telers en groenteboeren geven hun overschotten aan de voedselbank. De overige 25% halen we landelijk op bij de grotere producenten zoals Hak, FrieslandCampina, Unilever en bij vrijwel alle landelijke supermarktketens. Zij leveren ons producten waar bijvoorbeeld een verkeerd etiket op zit. Zolang de kwaliteit van de voeding niet is aangetast, kunnen wij deze producten innemen.”
De kwaliteit van de producten is heel erg belangrijk, de wetgeving hierin is dan ook heilig voor ons
Versoepeling van de wet voor goede doelen
“De kwaliteit van de producten is heel erg belangrijk, de wetgeving hierin is dan ook heilig voor ons. Wel is er speciaal voor goede doelen een kleine versoepeling (terug te vinden in Infoblad76) van de wet. Op pasta staat bijvoorbeeld een THT-datum, maar na die datum is het product nog goed. Per productcategorie hebben wij een toestemming van een bepaalde tijd om na die datum de producten nog uit te delen. Sinds kort mogen supermarkten – onder strikte omstandigheden – vlees invriezen op de dag van de THT-datum. Er komt dan een speciale sticker van de voedselbank op met de invriesdatum en de nieuwe houdbaarheidsdatum. We zijn heel erg blij met deze versoepeling van de wet, het voorkomt heel veel voedselverspilling.”
Mensen moeten zelf de regie blijven pakken
“We proberen altijd de Schijf van Vijf aan te houden in de kratten die we uitdelen. Toch is dit niet altijd haalbaar. We streven naar 25 eenheden/producten per pakket. Hiermee kom je een eind, maar kun je niet een week lang 3 maaltijden per dag op tafel zetten. Dit is ook niet ons doel, we zien het echt als een aanvulling op de eigen boodschappen. Armoede en eenzaamheid gaan hand in hand. We willen dat mensen zelf naar de supermarkt gaan en onder de mensen blijven. Ze moeten zelf de regie blijven pakken voor hun eigen leven. Als wij twee weken lang geen zuivel kunnen inzamelen, adviseren we de mensen dit zelf te kopen. De pakketten die we uitdelen hebben een waarde van ongeveer 30 tot 50 euro en bevatten verse producten zoals groenten en vlees. Het scheelt aanzienlijk in de portemonnee, maar er zijn wel aanvullende boodschappen nodig.”
Op dit moment zijn er nog heel veel mensen die net boven onze grens vallen die niet iedere dag warm kunnen eten, maar om die grens te kunnen verruimen hebben we meer voedsel nodig
In aanmerking komen voor de voedselbank
“De meeste mensen maken zo’n drie maanden tot een jaar gebruik van de voedselbank. Om in aanmerking te komen, hanteren we strenge voorwaarden. Als je alleenstaand bent en je hebt 215 euro per maand te besteden aan eten, drinken, kleding en cadeaus etc, dan mag je bij ons komen. Heb je nog een persoon erbij in je huishouden, dan mag je daar nog 85 euro bij optellen. Wij noemen dit het ‘leefgeldcriterium’. Het bedrag dat het Nibud heeft gesteld dat je minimaal nodig hebt om van te leven ligt een stuk hoger, wij zitten op zo’n 43% daarvan. Als je in de bijstand zit, kom je niet in aanmerking voor de voedselbank. Het is onze ambitie om onze criteria te verruimen. Op dit moment zijn er nog heel veel mensen die net boven onze grens vallen die niet iedere dag warm kunnen eten, maar om die grens te kunnen verruimen hebben we meer voedsel nodig. Waar die grens in de toekomst ligt weten we nog niet, we blijven wel noodhulp en hebben niet de ambitie om iedereen in de bijstand te helpen.”
Wil jij de voedselbanken helpen?
De mogelijkheden om de voedselbanken te helpen zijn breed. Ze kunnen voedsel, financiële donaties maar ook tijd en talent gebruiken. Aan het doneren van voedsel zitten strikte regels, eigen gemaakte jam – hoe lief ook – kunnen ze in verband met de wetgeving niet aannemen. Ook producten waarvan de verpakking al open is geweest, komen niet in aanmerking.
De Ruig is vooral op zoek naar talenten: “Iedereen die werkzaam is voor de voedselbanken doet dit op vrijwillige basis, dit maakt ons met name op managementposities kwetsbaar. We zoeken ook goede vakmensen zoals chauffeurs. Op de plaatselijke, maar ook de landelijke website staan veel vacatures. Daarnaast is het altijd mogelijk om geld te doneren. Voor 5 euro help je 1 gezin aan een pakket. Je betaalt niet voor personeelskosten of voor het eten. We maken kosten om het logistiek mogelijk te maken, bijvoorbeeld om busjes te laten rijden en koelcellen te laten draaien. Gemiddeld kost dit ons 5 euro per pakket.”
Foto: Frans Paalman
