De Kamerbrief van staatssecretaris Stientje van Veldhoven van vandaag stelt doelen voor de aanpak van zwerfafval en de totstandkoming van een circulaire keten. Er zijn gezamenlijke afspraken gemaakt met het bedrijfsleven en de supermarkten. In 2021 wordt statiegeld op kleine plastic flesjes ingevoerd, tenzij het bedrijfsleven binnen twee jaar 90 procent van de kleine PET-flesjes hergebruikt. Ook het aandeel plastic flesjes in zwerfafval moet dan met 70 tot 90 procent zijn teruggebracht.
Marian Geluk, directeur van de FNLI, vertelt in dit stuk dat er naar een integrale oplossing gewerkt wordt, waar statiegeld op kleine PET-flessen op termijn mogelijk onderdeel van is.
Een oude discussie
De statiegelddiscussie lijkt zo oud als de weg naar Rome. Gelukkig hebben we nu heldere afspraken met elkaar gemaakt met het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat. Tenzij er voor 2021 een 70-90% reductie van de flesjes in het zwerfafval is behaald en 90% van deze flesjes wordt gerecycled, zal statiegeld op kleine PET flesjes worden ingevoerd. Ik kan niet in de toekomst kijken, maar ben blij dat we met elkaar deze doelen voor ogen houden.
Zwerfafval is ook ons een doorn in het oog: geen fabrikant vindt het leuk zijn merknaam in de berm terug te zien
Laat ik voorop stellen dat in deze discussie de afgelopen tijd iedereen het over twee dingen eens is: het recyclen van plastic is belangrijk voor het milieu, want plastic verpakkingsafval kunnen we weer als grondstof gebruiken voor nieuwe producten. En, verpakkingen horen niet op straat of in de natuur. Het bedrijfsleven lijkt vaak een onwelwillende partner als je de publieke discussie de afgelopen maanden volgt, en dat leg ik graag even uit. Zwerfafval is ook ons een doorn in het oog: geen fabrikant vindt het leuk zijn merknaam in de berm terug te zien.
Waarom u ons dan toch niet heeft gehoord als fervent voorstander van statiegeld? Opnieuw twee redenen: statiegeld is een middel, geen doel. Zwerfafval bestaat uit veel meer dan flesjes alleen. Ook lege patatbakjes, sigarettenpakjes, snoepwikkels, folie en andere verpakkingen zien we terug op straat en op het strand. Als we het in perspectief plaatsen is de hoeveelheid zwerfafval in Nederland (uitgezonderd kauwgom en sigarettenpeuken) maar liefst 33,8 kiloton ofwel: 33,8 miljoen kilo. Met statiegeld heb je een bewezen effectief middel voor circa 5% van deze stroom te pakken, maar niet het probleem van zwerfafval en de plastic soep opgelost. Was het maar zo eenvoudig.
Wat ons betreft is statiegeld een mogelijk onderdeel om zwerfafval te verminderen, maar geen heilige graal
Om die reden is de FNLI altijd voorstander geweest van de reductie van het zwerfafval door een breed pakket aan maatregelen. We hebben nu een afspraak gemaakt met statiegeld als reële optie, en daar staan we voor. Als bedrijfsleven heb je ook een verantwoordelijkheid om te luisteren naar de samenleving. Wat ons betreft is statiegeld een mogelijk onderdeel om zwerfafval te verminderen, maar geen heilige graal. Daarom wil ik tegelijkertijd, juist nu eenieder, consument, overheid, politiek, oproepen om het brede zwerfafvalprobleem voor ogen te houden. Als we samen zorgen dat consumenten zich bewust zijn van hun eigen verantwoordelijkheid én er simpelweg een mogelijkheid is afval op de juiste manier weg te gooien, dan voorkomen we veel zwerfafval en hebben we een hele belangrijke stap gezet op dit vlak.
En ondertussen blijft onze industrie werk maken van het rondmaken van de cirkel: elke flesje verdient een nieuw leven. We werken aan slimmere verpakkingen, het stimuleren van na- scheidingstechnologie (om verpakkingen na inzameling alsnog te scheiden voor hoogwaardig hergebruik), voorlichting en bewustwording. Zo kan iedereen doen wat in zijn of haar bereik ligt.
Het is nog een lange weg naar een zwerfafvalvrij Nederland waarin niet alleen wij, maar ook u een rol en verantwoordelijkheid heeft. Laten we deze allemaal oppakken.
